Pasaport Çeşitleri Nelerdir?
Pasaport Çeşitleri Nelerdir?
Kelime anlamı olarak pasaport “Yabancı ülkelere gidecek olanlara yetkili kuruluşça verilen, yabancı ülke yetkililerinin kimlik incelemesinde geçerli olan belge” demektir.
Yabancı ülkelere gidecek olanların kimlik doğrulama aracı olarak kullanılan pasaportların farklı türleri bulunmaktadır. Resmi bir belge olan ve kimlik yerine de kullanılabilen pasaport, kişiye özel bir belgedir ve edilen seyahatlerde orada kalınan süre boyunca taşınmalıdır.
Pasaport Çeşitleri ile İlgili Kısa Bir Bilgi!
Türkiye Cumhuriyeti’nde bulunan farklı çeşitlerde, renklerle kesin bir şekilde ayrılmış, farklı statü ve haklara sahip kullanıcılar için özel olarak tanımlanmaktadır. Diplomatlar, üst düzey devlet yetkilileri, devlet memurları ve vatandaşlar, farklı pasaport türlerine sahiptirler.
Umuma Mahsus Pasaport: Bordo Pasaport
Herhangi bir özel durum taşımayan ve tüm Türk vatandaşlarının sahip olabileceği pasaport çeşidi olan bordo pasaport, ülkemizde yaygın olarak kullanılan pasaport türlerinden biridir. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’nın yetkisi ve izniyle sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına özel olarak verilmektedir.
Bordo Pasaport, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışı seyahatleri esnasında kimlik doğrulaması için yabancı yetkililere sunduğu resmi bir belgedir.
Devletin ilgili kurumları tarafından uygun görülen tüm Türk vatandaşları bordo pasaporta sahip olabilir. Uygunluk kriterleri, pasaport almak isteyen kişinin herhangi olağan bir engelinin bulunmadığı durumları kapsamaktadır.
Diğer pasaportlara göre en az başvuru evrakı gerektiren bordo pasaport, bu özelliğiyle avantaj sağlamaktadır. Bordo pasaporta sahip kişiler, sayısı bazı zamanlar değişkenlik gösteren yüzden fazla ülkeye vizesiz giriş yapabilmeyi sağlar. Geçerlilik süresi 1 yıl ile 10 yıl arasında değişebilen bordo pasaportlar, sıklıkla seyahat eden kişiler için oldukça büyük avantajlar sağlar.
Hususi Pasaport: Yeşil Pasaport
En avantajlı pasaport türlerinden biri olan yeşil pasaport; devlet memurlarına, devlet sporcularına ve belirlenen bazı şart özelliklerini taşıyan iş insanlarına verilmektedir. Yeşil pasaport sahibi kişiye olduğu kadar kişinin ailesine de çeşitli avantajlar sağlamaktadır.
Yeşil pasaporta aşağıda belirtilen kişiler kolayca sahip olabilir:
- Birinci, ikinci ve üçüncü kademe devlet memurları
- Gerekli kriterleri karşılayan iş insanları
- Eski meclis üyeleri ve bakanlar
- Görev süreleri boyunca büyükşehir il ve ilçe başkanları
- Birinci dereceden emekli eski belediye başkanları
- Yeşil pasaport hak sahiplerinin eşleri ve 25 yaşını doldurmamış çocukları
Burada belirtilen kişiler, belirlenen kuralların niteliklerini taşıdıkları takdirde yeşil pasaport sahibi olabilirler. Yeşil pasaport almak için istenen başvuru evraklarıyla birlikte il nüfus müdürlüklerine müracaat edilmelidir. Pasaportun şartları ve süreleri, kişinin çalıştığı kurum ve İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen şartlara göre değişkenlik göstermektedir.
Bordo pasaporta göre daha fazla ülkeyi vizesiz seyahat etme imkânı sunan yeşil pasaport, aynı zamanda pasaporttan kişinin ailesindeki bireylerin de faydalanması ve harç ücretinin bulunmaması bu pasaport türünün ne kadar avantajlı olduğunu gözler önüne sermektedir.
Diplomatik Pasaport: Siyah Pasaport
Tüm pasaport çeşitleri arasında en ayrıcalıklı pasaport olma özelliğini taşıyan siyah pasaport, diğer pasaport türlerine kıyasla daha az kişiye verilmektedir. Diplomatik pasaport olarak da bilinen siyah pasaport, diğer tüm pasaport türlerinden farklı olarak Dışişleri Bakanlığı Pasaport Bölümü tarafından verilmektedir.
Siyah Pasaport, Türkiye Cumhuriyeti için hizmet etmekte olan üst düzey yetkililerine verilen uluslararası bir kimlik niteliği de taşımaktadır. Bu pasaport türü, pasaport sahibi kişinin ailesine de verilmektedir. Diğer pasaport türlerine nazaran daha fazla ülkede vizesiz dolaşıma olanak tanımaktadır.
Diplomatik pasaport, ülkenin üst düzey diplomatlarına, asker ve çalışanlarına verilmektedir. Bu pasaportu alabilecek kişiler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Meclis üyeleri
- Meclis üyesi olmayan bakanlar
- Anayasa mahkemesi başkan ve üyeleri
- Yargıtay, Mahkeme ve Genelkurmay başkanları
- Orgeneraller
- Oramiraller
- Eski cumhurbaşkanı, başbakan ve dışişleri bakanları
- Yasama meclisleri eski başkanları
- Cumhurbaşkanlığı ve meclis genel sekreteri
- Bakanlık müsteşarları
- Diyanet İşleri başkanı
- Valiler
- Büyükşehir belediye başkanları
- Devlet adına resmi temaslarda bulunan diplomatlar
Diplomasinin sağladığı bir statü göstergesi olan siyah pasaport, tüm pasaport çeşitlerine nazaran daha fazla ülkeye vizesiz seyahat imkânı tanımaktadır. Harç ücreti yoktur ve hak sahiplerinin aileleri de bu avantajlardan yararlanabilmektedir.
Hizmet Pasaportu: Gri Pasaport
Yurt dışında ülkeyi temsilen devlet hizmetinde bulunacak kişilere verilen hizmet pasaportu isimleri geçen diğer pasaport türlerinden daha farklı bir kullanıma sahiptir. Diğer bir adıyla gri pasaport, turistik amaçla kullanılamaz. Görevlere göre tanımlanan ve süresi buna göre ayarlanan bir pasaport türüdür.
Yeşil pasaport için gereken şartları sağlayamayan ama devlet görevlendirmesi amacıyla yurt dışına çıkması gereken kişilere belirli bir süreliğine tahsis edilen gri pasaport, yalnızca hizmet süresi boyunca geçerliliğini korumaktadır ve gidilen ülkenin vizesini de içermektedir.
Devlet adına yurt dışında görev alacak kişilere verilen bu pasaport hizmet süresinin sona ermesiyle birlikte devlet kurumuna teslim edilmelidir. Yeşil ve siyah pasaportun şartlarını karşılayamayan kişilere verilmektedir.
Gri pasaport aşağıda belirtilen kişilere tahsis edilmektedir:
- Belediyeler, hususi idareler ve hükümet tarafından görevlendirilen şahıslar
- Türk Kızılay’ı ve Türk Hava Kurumu tarafından yurt dışında görevlendirilen kişiler
- Yurt dışında Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil eden memurlar
- Milli sporcular
Herhangi bir harç ücreti gerektirmez, yeşil pasaporttaki gibi pasaport sahibi kişinin ailesine de pasaportun sunduğu avantajlar sunulmaktadır. Vize işlemleri pasaport çıkarırken hallolduğundan dolayı pasaport sahibine de büyük avantaj sağlamaktadır.